توده شناسی بازی‌های آذربایجانی در شعر شهریار

ادبیات غنی ایران‌زمین و به تبع آن، سرزمین آذربایجان با تاریخ  و فرهنگ گره خورده است و بازی­های بومی و محلی نیز به عنوان بخشی از فرهنگ جامعه، جزئی از همین ادبیات گران­سنگی شده است که به قلم ادبایی که دغدغۀ فرهنگی سرزمین‌شان آن‌ها را میراث ­دار این گنجینۀ گرانبها کرده، ضبط گردیده است. از طرف دیگر، فرهنگ عامه می­ تواند خاستگاه آثار فاخر هنری و ادبی باشد، همان­طور که آبشخور بزرگ­ترین و ماندگار­ترین اثر هنری محمد حسین شهریار شد. شهریار به دلیل گذراندن دوران کودکی خود در طبیعت بکر روستای خشکناب، بازی‌های محلی آذربایجان را که در دوران کودکی با آن‌ها مأنوس بود، در دل اشعار ترکی خود جای داده است. مقالۀ حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ­ای و پژوهش­ های شفاهی در بین مردم، تعداد 9 بازی از انواع بازی­ های آذربایجان را با استناد به اشعار این شاعر،  تحلیل و بررسی می ­نماید. دقت در این بازی­ های مهیّج که به اقتضای زندگی در طبیعت و فرهنگ عشیره ­ای ایجاد شده‌اند نشان می‌دهد که همۀ این بازی ­ها، متناسب با فرهنگ سادۀ روستایی، گروهی و ساده بوده‌اند و به تبعیت از زندگی سادۀ مردم و متأثر شدن از طبیعت، اغلب به ابزار خاصی نیاز نداشته‌اند و یا ابزار استفاده‌شده برای آن‌ها، جزئی از طبیعت بوده است.